ถุงน่อง เส้นเลือดขอด ดีจริงหรือ? ใส่แล้วไม่ต้องผ่าตัดจริงไหม?

          สวัสดีค๊าาา กลับมาพบกับแอดมินกันอีกเช่นเคยนะคะ ต่อกันจากบทความประคบอุ่นลดบวมเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว วันนี้มีเรื่องราวดี ๆ มาเม้าท์มอยกันอีกเหมือนเดิมค่ะ ว่าด้วยเรื่องของเส้นเลือดขอด ด้วยความที่แอดมินเป็นสาวสายแฟ(ชั่น)ที่ชอบใส่กางเกงขาสั้น! วันดีคืนดีก็เหลือบไปเห็นต้นขาตัวเอง แม่เจ้า! เส้นเลือดขอดที่ขาค่ะคุณ! ตกใจเลยค่ะ มันเห็นเป็นเส้นเหมือนใยแมงมุมเยอะม๊ากกกก เลยไม่อยากนิ่งนอนใจ รีบเสิร์ชหาทางแก้แบบที่ไม่ต้องผ่าตัด ก็ไปเจอกับเจ้าถุงน่อง เส้นเลือดขอด แต่ก็แอบสงสัยว่ามันช่วยรักษาเส้นเลือดขอดได้จริงไหม ปลอดภัยหรือเปล่า ก็เลยรีบตรงดิ่งไปปรึกษาคุณหมอได้ข้อมูลมาเยอะมาก

          แอดมินเลยอยากจะมาบอกต่อรายละเอียดที่คุณหมอแนะนำให้ฟังกัน เริ่มตั้งแต่ เส้นเลือดขอด เกิดจากอะไร? เส้นเลือดขอด อันตรายไหม? ถุงน่อง เส้นเลือดขอด คืออะไร? เหมาะกับใคร? เส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไง? พร้อมแล้ว เราไปติดตามกันเลยค่ะ

          เส้นเลือดขอด เกิดจากการอุดตันของเลือดในหลอดเลือดดำ จนเลือดไม่สามารถถูกลำเลียงกลับไปสู่หัวใจได้ และเกิดเป็นแรงดันที่หลอดเลือดดำ ซึ่งทำให้เส้นเลือดโป่งพอง และเส้นเลือดมีลักษณะขดตัวไปมา โดยโรคเส้นเลือดขอดไม่ได้เกิดขึ้นที่ขาเท่านั้นนะคะ แต่สามารถเกิดขึ้นกับเส้นเลือดดำได้ทั่วในร่างกาย เลยค่ะ เช่น ที่ผนังหลอดอาหาร, มดลูก, ช่องคลอด, ทวารหนัก ฯลฯ แต่ส่วนใหญ่ที่พบได้มากและมีปัญหาต่อสุขภาพ รวมไปถึงความสวยงามก็คือ เส้นเลือดขอดที่ขาค่ะ

          คุณหมอยังบอกอีกว่า ส่วนใหญ่มักพบปัญหาเรื่องเส้นเลือดขอดที่ขาในคนที่ยืนหรือนั่งนาน ๆ ไม่ค่อยได้ขยับร่างกาย ไม่ค่อยได้ลุกเดิน จึงทำให้เส้นเลือดไหลเวียนได้ไม่ดีเท่าที่ควร ยิ่งพนักงานออฟฟิศอย่างแอดมินนี่แหละค่ะ มาพบหมอเรื่องเส้นเลือดขอดที่ขาเยอะสุด

          คุณหมอเล่าว่า ปกติแล้วเส้นเลือดจะมีลิ้นเพื่อเปิด-ปิด เปิดเพื่อให้เลือดไหลผ่านไปตามทาง และปิดเพื่อไม่ให้เลือดไหลย้อนกลับไปสู่ด้านล่างของร่างกายค่ะ ผนังหลอดเลือดจะยิ่งอ่อนแอลงเมื่อเกิดการขยายตัวมาก ๆ จากแรงดัน จึงส่งผลให้ระบบการเปิด-ปิดผิดปกติไปด้วย และทำให้เลือดรั่วไหลกลับลงด้านล่างของร่างกาย และท้ายที่สุดจะเกิดการคลั่งของเลือดในหลอดเลือดดำ เกิดเป็นเส้นเลือดขอดที่ขา เส้นเลือดปูดบวม โดยสาเหตุที่ลิ้นเปิด-ปิดที่หลอดเลือดดำอ่อนแอลงอาจเกิดได้จากปัจจัยเหล่านี้ค่ะ

• การตั้งครรภ์ จะมีเลือดเพิ่มปริมาณมากขึ้น ทำให้หลอดเลือดตึงขึ้น
• น้ำหนักตัวมาก จะเกิดแรงดันในหลอดเลือด
• อายุเพิ่มขึ้น จะเกิดความทรุดโทรมของหลอดเลือด
• พันธุกรรม สามารถถ่ายทอดโรคเส้นเลื่อดขอดจากรุ่นสู่รุ่น
• เพศหญิง จะมีฮอร์โมนเพศหญิงทำให้ผนังหลอดเลือดคลายตัวลง
• ภาวะหรืออาชีพ ที่ต้องนั่งนาน ๆ ยืนนาน ๆ ทำให้เลือดไหลเวียนได้ไม่ดี
• ขาดการออกกำลังกาย ทำให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวก หลอดเลือดดำไม่แข็งแรง

          ซึ่งคนไข้ที่มักมาปรึกษาปัญหาเส้นเลือดขอดเหมือนแอดมิน มักจะมีอาชีพที่ต้องยืนนาน ๆ นั่งนาน ๆ ไม่ค่อยลุกเดินเพื่อเปลี่ยนอิริยาบท จนทำให้เลือดไหลเวียนไม่ดี จึงมีโอกาสสูงที่จะเกิดเส้นเลือดขอดที่ขามากขึ้น และส่วนใหญ่มักจะพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายมากถึง 3 เท่าเลยค่ะ

          พอได้ฟังคุณหมอพูดเกี่ยวกับสาเหตุของเส้นเลือดขอดที่ขาแล้ว แอดมินก็ยิงคำถามทันทีค่ะว่า “เส้นเลือดขอด อันตรายไหมคะคุณหมอ” คุณหมอก็ตอบทันทีเลยค่ะว่า ถ้าเรารู้ตัวว่าเป็นเส้นเลือดขอดในระยะเริ่มต้นแล้วทำการรักษาอย่างถูกต้อง ก็จะรอดปลอดภัยจากอันตรายที่เกิดจากเส้นเลือดขอดที่ขาได้ แต่ถ้าเมื่อใดปล่อยทิ้งไว้และไม่ดูแลตัวเองแล้วหละก็ หมอบอกได้คำเดียวเลยว่าเส้นเลือดขอดอาจทวีความรุนแรงขึ้นจนส่งผลให้เกิดผลแทรกซ้อนต่าง ๆ มากมาย อาทิ

          การเกิดแผลที่ขาและเท้าได้ง่าย แผลหายช้า, เลือดหยุดช้าในกรณีที่ประสบอุบัติเหตุบริเวณเส้นเลือดขอดที่ขา, สีผิวหนังที่เท้าและขาคล้ำขึ้น, แผลเส้นเลือดขอดเรื้อรัง รวมไปถึงภาวะเส้นเลือดดำส่วนลึกมีลิ่มเลือด ซึ่งเป็นอาการที่ถือว่ารุนแรงมากจำเป็นต้องเข้ารับการรักษาอย่างเร่งด่วนค่ะ อันตรายมาก!

          มาถึงการวินิจฉัยโรคเส้นเลือดขอดที่ขากันบ้างค่ะ คุณหมอบอกว่าแอดมินต้องทำการตรวจด้วยตาเปล่าจากท่านั่งและท่ายืนของเราค่ะ รวมไปถึงการซักประวัติเราว่าทำอาชีพอะไร อิริยาบทเราส่วนใหญ่เป็นอย่างไร ออกกำลังกายบ้างไหม น้ำหนักตัวปกติไหม และมีการตรวจอัลตร้าซาวด์ เอกซเรย์ ตรวจเลือด ฯลฯ เพื่อหาแนวทางการรักษาต่อไปค่ะ ส่วนเรื่องเส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไงนั้น คุณหมอบอกว่ามีอยู่หลากหลายวิธี ซึ่งแต่ละเทคนิคก็เป็นวิธีที่มีความเหมาะสมกับระดับความรุนแรงของโรคที่ต่างกัน อาทิ

• กรณีเป็นเส้นเลือดขอดที่ขาระยะที่ไม่รุนแรง คือ มีเส้นเลือดฝอยเส้นเล็ก ๆ จุดศูนย์กลางขนาดไม่เกิน 1 มม. แพทย์แนะให้ใส่ถุงน่อง เส้นเลือดขอด ซึ่งเป็นวิธีที่ไม่ต้องผ่าตัด เป็นทางเลือกอันดับแรกของคนที่มีปัญหาเส้นเลือดขอดระยะเริ่มต้น แต่ทั้งนี้ก็ไม่สามารถทำให้เส้นเลือดขอดหายไปได้ เพียงแต่ป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอดที่ขาหรือบรรเทาอาการข้างเคียงเท่านั้น โดยจำเป็นต้องทำการรักษาทางการแพทย์อื่น ๆ ร่วมด้วย
• ฉีดยาเข้าเส้นเลือดดำเพื่อให้ผนังหลอดเลือดที่ตีบบวมและติดกันจนเลือดไม่สามารถไหลผ่านได้ และเกิดการตีบตันในที่สุด หลังจากนั้น 2-3 สัปดาห์เส้นเลือดขอดที่ขาที่เคยโป่งพองก็จะยุบตัวลง เหมาะสำหรับเส้นเลือดขอดที่ขาขนาด 3 มม.
• การผ่าตัดเอาเส้นเลือดขอดออก เป็นการผ่าเอาเส้นเลือดที่มีปัญหาออกทั้งเส้น เหมาะสำหรับเส้นเลือดขอดที่ขาที่มีขนาดใหญ่และยาว
• รักษาด้วยเลเซอร์ เป็นการทำลายผนังเส้นเลือดให้สลายไป เหมาะสำหรับเส้นเลือดขอดที่ขาขนาดเล็กกว่า 3 มม.
• รักษาด้วยคลื่นความถึ่วิทยุ เป็นการกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดในหลอดเลือดดำ ลดการคลั่งของเลือดในเส้นเลือด และลดการเกร็งตัวของกล้ามเนื้อ
• รับประทานยาในกลุ่มไดออสมิน (Diosmin) เป็นการยับยั้งการอักเสบและทำให้ลิ้นปิด-เปิดในเส้นเลือดดำกลับมาทำงานได้อย่างปกติ เหมาะกับเส้นเลือดขอดขนาดเล็ก และอยู่ในระยะเริ่มต้น

          ถุงน่อง เส้นเลือดขอด หรือ ถุงน่องทางการแพทย์ เป็นถุงน่องที่ถูกออกแบบมาเป็นพิเศษ มีความแตกต่างจากถุงน่องที่สาว ๆ ใส่กันทั่วไปเพื่อความสวยงามค่ะ โดยส่วนใหญ่ถุงน่อง เส้นเลือดขอดผลิตจากผ้ายืดที่มีคุณสมบัติช่วยควบคุมความดันของหลอดเลือดดำบริเวณข้อเท้าได้ตามแผนการรักษาเส้นเลือดขอด ช่วยให้มีการบีบตัวที่กล้ามเนื้อที่น่องขา ซึ่งจะส่งผลให้ลิ้นในหลอดเลือดดำทำงานได้ดีขึ้น แข็งแรงขึ้น ทำให้เลือดไหลเวียนกลับสู่หัวใจได้ดีขึ้น

ขอบคุณภาพประกอบจาก : southvalleyvascular

          ถุงน่อง เส้นเลือดขอด ถูกแบ่งตามการบีบรัด 2-3 ระดับ เพื่อรองรับตามแผนการรักษาเส้นเลือดขอด โดยจะเน้นแรงบีบรัดมากที่สุดตรงบริเวณข้อเท้า จากนั้นไล่ระดับการบีบรัดน้อยลง (ตามรูป) ซึ่งถุงน่อง เส้นเลือดขอดจะถูกแบ่งออกเป็น 2-3 ลักษณะตามระดับการบีบรัดเพื่อรักษาอาการเส้นเลือดขอดที่ขาที่มีระดับความรุนแรงที่ต่างกันค่ะ

          ในปัจจุบันเราจะเห็นถุงน่อง เส้นเลือดขอดที่วางขายมากมาย โดยเฉพาะในร้านค้าออนไลน์ ซึ่งบางยี่ห้อก็เป็นเกรดที่ไม่ได้มาตรฐานทางการแพทย์ ทั้งนี้ หากสาว ๆ ต้องการรักษาและบรรเทาอาการเส้นเลือดขอดในระยะเริ่มต้น หรือต้องการป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอดในอนาคต รวมไปถึงต้องการป้องกันเส้นเลือดดำไม่ให้กลับมาโป่งพองอีกหลังการรักษาทางการแพทย์ ควรเลือกซื้อถุงน่อง เส้นเลือดขอดตามคุณสมบัติดังต่อไปนี้ค่ะ

• เลือกยี่ห้อที่มีระดับค่าบีบรัด หรือ Class เพื่อประสิทธิภาพในการป้องกันและบรรเทาอาการเส้นเลือดขอดที่ขา
• ถุงน่อง เส้นเลือดขอดจะมีหลายแบบ เช่น ระดับใต้เข่า, ต้นขา และเต็มตัว ควรเลือกใส่ตามตำแหน่งที่พบรอยโรค หรือปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
• ผู้ที่ต้องการป้องกันเส้นเลือดขอดที่ขา ควรเลือกถุงน่อง เส้นเลือดขอดที่มีค่าบีบรัด 10-15 mmHg
• ผู้ที่มีเส้นเลือดขอดที่ขาในระยะเริ่มต้น คือ มีเส้นเลือดลักษณะฝอย ๆ เส้นเลือดขนาดเล็ก ควรเลือกถุงน่อง เส้นเลือดขอดที่มีค่าบีบรัด Class 1 หรือ 15-20 mmHg
• ผู้ที่มีเส้นเลือดขอดที่ขาในระยะปานกลาง เห็นเส้นเลือดขอดที่ขาชัดเจน เริ่มรู้สึกมีอาการคันที่เส้นเลือด หรือมีอาการเจ็บมากขึ้น รวมไปถึงในรายที่เพิ่งเข้ารับการรักษาเส้นเลือดขอดที่ขามาแล้ว ควรเลือกถุงน่อง เส้นเลือดขอดที่มีค่าบีบรัด Class 2 หรือ 20-30 mmHg
• ผู้ที่มีเส้นเลือดขอดที่ขารุนแรง โดยมีเส้นเลือดปูดพองขึ้นมาชัดเจน ควรเลือกถุงน่อง เส้นเลือดขอดที่มีค่าบีบรัด Class 3 หรือ 30-40 mmHg ซึ่งเป็นถุงน่อง เส้นเลือดขอดที่มีค่าบีบรัดมากที่สุด

          ส่วนใหญ่แล้ว ถุงน่อง เส้นเลือดขอดจะค่อนข้างใส่ยากนะคะ เนื่องจากเนื้อผ้าที่ถูกออกแบบมาเพื่อการบีบรัดเป็นพิเศษ โดยในช่วงแรกที่ใส่อาจมีความรู้สึกอึดอัด ส่วนข้อสงสัยที่แอดมินได้ถามคุณหมอว่า ถุงน่อง เส้นเลือดขอดรักษาเส้นเลือดขอดได้จริงไหม ใส่แล้วไม่ต้องผ่าตัดจริงหรือมั่วนิ่ม! คุณหมอก็ได้ให้คำตอบว่า การใส่ถุงน่อง เส้นเลือดขอด หรือ ถุงน่องทางการแพทย์ สามารถใส่เพื่อป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอดที่ขาและเพื่อบรรเทาอาการข้างเคียงจากโรคเส้นเลือดขอดที่ขาเท่านั้น ไม่ได้เป็นการรักษาให้หายขาด หากเป็นเส้นเลือดขอดที่ขาในระดับที่รุนแรงและส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตอย่างหนัก แนะนำให้พบแพทย์เพื่อทำการรักษาค่ะ

          ตามคำแนะนำของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ควรใส่ถุงน่อง เส้นเลือดขอดทุกวันตลอดเวลาที่ต้องนั่งนาน ๆ ยืนนาน ๆ เวลาทำงาน หรือเวลาที่ต้องเดินทางไกล และให้ถอดออกเวลาเข้านอน เพราะว่าท่านอนจะไม่ทำให้เกิดความดันในหลอดเลือด เป็นช่วงเวลาที่หลอดเลือดและกล้ามเนื้อผ่อนคลายอยู่แล้วค่ะ จึงไม่จำเป็นต้องใส่ถุงน่อง เส้นเลือดขอดในเวลากลางคืน

          หากไม่สะดวกใส่ถุงน่อง เส้นเลือดขอดในบางวัน แนะนำให้บริหารให้ขาได้เคลื่อนไหวได้มากที่สุดค่ะ เช่น การกระดกปลายเท้าขึ้น-ลง และหมุนข้อเท้าตาม-ทวนเข็มนาฬิกาสลับกัน และหากอยู่ในท่ายืน ให้พยายามยืนเขย่งเท้าบ่อย ๆ หากเป็นไปได้ให้เปลี่ยนอิริยาบทบ่อย ๆ ค่ะ เพื่อให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น

• ซักถุงน่อง เส้นเลือดขอดด้วยมือ ห้ามซักด้วยเครื่องซักผ้า 
• ไม่ควรซักถุงน่อง เส้นเลือดขอดด้วยผงซักฟอกหรือน้ำยาปรับผ้านุ่ม ควรซักด้วยสบู่อ่อน ๆ ในน้ำอุณภูมิปกติ
• หลังซักถุงน่อง เส้นเลือดขอดไม่ควรบีบน้ำออกแรง ๆ  ให้บีบเบา ๆ และตากในที่ร่ม
• ไม่ควรไว้เล็บยาว ไม่ควรใส่เครื่องประดับต่าง ๆ ในขณที่สวมใส่-ถอดถุงน่อง เส้นเลือดขอด เพราะอาจทำให้เกี่ยวกับเนื้อผ้าจนขาดได้

• หลีกเลี่ยงการอยู่ในท่าหรืออิริยาบทเดิมนาน ๆ เช่น นั่งและยืนนาน ๆ
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เพื่อช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดทำงานได้ดี
• ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน
• ไม่ควรสวมใส่เสื้อผ้าหรือกางเกงที่รัดแน่นจนเกินไป
• ไม่ควรใส่รองเท้าส้นสูงเป็นเวลานานเกินไป
• ควบคุมการรับประทานอาหาร หลีกเลี่ยงของเค็มจัด ลดปริมาณแป้ง ไขมัน และน้ำตาล รวมไปถึงดื่มน้ำเยอะ ๆ
• กินแคปซูลใบบัวบกลดการอุดตันของเส้นเลือดขอดในระยะเริ่มต้นได้